PROGRAM WYCHOWAWCZO – PROFILAKTYCZNY
ODDZIAŁÓW PRZEDSZKOLNYCH,
KLAS I-VII
ORAZ ODDZIAŁÓW GIMNAZJALNYCH
ROK SZKOLNY 2017/2018
Nauczyciele oddziałów przedszkolnych, klas I-VII szkoły podstawowej i oddziałów gimnazjalnych budują z uczniami relacje oparte na zaufaniu, prowadzą rozmowę ucząc nawiązywania serdecznego kontaktu, sympatii, szacunku i tolerancji. Kształtują jednostki twórcze, kreatywne, zdolne do sterowania własnym rozwojem w szkole i poza nią. Nauczyciele pomagają dzieciom i uczniom lepiej rozumieć otaczający świat i zasadność własnych postaw, rozwijają umiejętności komunikacyjne, które umożliwiają dialog z innymi, wspierają rozwój indywidualny i społeczny ucznia, wskazują jak i gdzie szukać sposobów radzenia sobie z zagrożeniami związanymi zarówno z poszukiwaniem własnej tożsamości, jak i wzorcami do naśladowania.
I. Wprowadzenie
Treści programu wychowawczo-profilaktycznego wynikają z przepisów Ustawy Prawo Oświatowe oraz z treści podstawy programowej kształcenia ogólnego, określonej rozporządzeniem MEN z 14 lutego 2017 roku. Program dostosowany jest do potrzeb rozwojowych uczniów i dzieci z oddziałów przedszkolnych oraz potrzeb środowiska lokalnego. Integruje realizowane dotychczas działania wychowawcze oraz profilaktyczne i opracowany został w oparciu o przeprowadzoną diagnozę potrzeb w zakresie zapobiegania zagrożeniom.
Program wychowawczo-profilaktyczny Szkoły Podstawowej im. Króla Władysława Jagiełły w Horodle z oddziałami przedszkolnymi i oddziałami gimnazjalnymi obejmuje wszystkie działania i treści o charakterze wychowawczym i profilaktycznym, gdzie wychowanie rozumiane jest jako proces wspomagania ucznia i dziecka w rozwoju, oparty na indywidualnej osobowej relacji poszanowania godności obu stron (wychowawcy, rodzica, nauczyciela oraz wychowanka), które współdziałają ze sobą, dążąc do osiągnięcia celów wychowania tj. do osiągnięcia pełnej dojrzałości ucznia w czterech podstawowych sferach: fizycznej, rozumianej jako prowadzenie zdrowego stylu życia; psychicznej (emocjonalnej i intelektualnej), która oznacza ponoszenie odpowiedzialności za siebie i współodpowiedzialności za innych oraz otaczający świat; społecznej, która oznacza konstruktywne pełnienie ról społecznych oraz duchowej oznaczającej posiadanie systemu wartości oraz poczucia sensu życia i istnienia człowieka. Wychowawca w tym procesie jest odpowiedzialny za tworzenie warunków do rozwoju każdego dziecka, a wychowanek odpowiedzialny jest za korzystanie z nich.
Program obejmuje wszystkie działania wspomagające wychowanka w radzeniu sobie z trudnościami, które jednocześnie ograniczają i likwidują czynniki ryzyka, mogące zaburzać jego prawidłowy rozwój i zdrowe życie. Chcemy, by nasza szkoła była bezpieczna, by nie dochodziło do zakłócania procesów wychowawczych, które prowadzą do dezorganizacji procesu dojrzewania dzieci i młodzieży oraz zaburzeń w zachowaniu. Chcemy dostarczać wszystkim odbiorcom wiarygodnych informacji na temat warunków zdrowego życia i występujących zagrożeń, by w konsekwencji nauczyć podopiecznych odpowiedzialności za własne wybory. Chcemy rozwijać u dzieci więzi z grupą społeczną, aby panowało poczucie przynależności do grupy, kształtować komunikatywność, kreatywność i empatię, umiejętności podejmowania decyzji i rozwiązywania problemów, uczyć odpowiedzialności, kształtując w środowisku szkolnym normy i reguły sprzyjające zdrowemu życiu, które jednocześnie eliminują możliwość wystąpienia dysfunkcji.
Program realizowany będzie przez wychowawców klas oraz oddziałów przedszkolnych, podczas godzin z wychowawcą oraz nauczycieli wszystkich przedmiotów, specjalistów: psychologa, pielęgniarki szkolnej oraz pozostałych pracowników szkoły we współpracy z rodzicami i środowiskiem lokalnym. Obowiązkiem nauczycieli wychowawców i nauczycieli przedmiotów oraz specjalistów jest opracowanie planów wychowawczo-profilaktycznych klas na bazie programu wychowawczo-profilaktycznego szkoły.
II. Główne cele programu
Nadrzędnym celem programu jest wychowanie, rozumiane jako wspieranie wychowanka w rozwoju oraz profilaktyka rozumiana jako interwencja kompensująca niedostatki wychowania. Naszym celem jest kształtowanie prozdrowotnych wzorców konsumpcyjnych, umiejętności intrapsychicznych dziecka i ucznia, które pozwolą radzić sobie ze sobą i z wyzwaniami świata oraz budowanie jego odporności na potencjalne zagrożenia. Działania określone w niniejszym programie umożliwiają spójne środowisko wychowawcze, w którym wartości i normy życia są zrozumiałe dla wychowanka, w którym wychowawcy współpracują, wspierając ucznia w integralnym rozwoju i osiąganiu pełni człowieczeństwa. Podstawowym zadaniem realizowanego programu jest poszukiwanie sposobu wspomagania dzieci i młodzieży w poszanowaniu wartości, akceptowaniu, przeżywaniu i urzeczywistnianiu ich. Działania wychowania i profilaktyki łączą wartości i normy, traktując (w ślad za zapisami Ustawy Prawo Oświatowe) „nauczanie i wychowanie jako respektowanie chrześcijańskiego systemu wartości, przyjmując zasady etyki jako uniwersalne”. W nawiązaniu do tychże zasad etyki prowadzone będą działania szkolnego programu wychowawczo-profilaktycznego.
III. Obowiązujące akty prawa
- Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (art. 72)
- Powszechna Deklaracja Praw Człowieka
- Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych
- Konwencja o Prawach Dziecka
- Ustawa Prawo Oświatowe z dnia 14 grudnia 2016 roku
- Rozporządzenie MEN z dnia 14 lutego 2017 roku w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej
- Rozporządzenie MEN z dnia 9 sierpnia 2017 roku w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno – pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach
- Rozporządzenie MEN z dnia 9 sierpnia 2017 roku w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym
- Ustawa Karta Nauczyciela
- Programy narodowe i krajowe w zakresie profilaktyki i promocji zdrowia
IV. Przy opracowaniu programu uwzględniono:
- obowiązujące przepisy prawa
- analizę dotychczasowych działań wychowawczych i profilaktycznych szkoły
- diagnozę oczekiwań rodziców przeprowadzoną badaniami na temat kluczowych celów wychowawczych stawianych przez rodziców w procesie wychowawczym na temat przyszłości ich dziecka oraz oczekiwań rodziców w stosunku do szkoły i szkolnych specjalistów w zakresie wspomagania dziecka w rozwoju
- ocenę potencjału i możliwości rozwojowych uczniów (na podstawie wyników egzaminów państwowych uczniów kończących poprzedni etap edukacyjny, wyniki testów wewnątrzszkolnych, wyniki olimpiad, konkursów i zawodów sportowych, wolontariat, samorządność itp.)
- identyfikacji środowiska lokalnego
- zasoby szkoły: przygotowanie merytoryczne nauczycieli do podejmowania działań wychowawczych i profilaktycznych, zasoby materialne (boisko szkolne, pracownie, sala gimnastyczna) zasoby techniczne (wyposażenie pracowni), zasoby organizacyjne (wolontariat uczniowski).
V. Charakterystyka absolwenta
Działania zawarte w programie zmierzają do ukształtowania takiego modelu absolwenta, którego niezależnie od posiadanych indywidualnych cech osobowości, predyspozycji i uzdolnień cechować będzie posiadanie uniwersalnych cech warunkujących odpowiednie funkcjonowanie we współczesnym świecie.
Absolwent kończący szkołę:
- dobrze funkcjonuje w swoim środowisku rówieśniczym, w szkole i w domu
- jest pogodny, pozytywnie nastawiony do otoczenia, jednak nie bezkrytycznie
- umiejętnie komunikuje się z innymi, dostosowuje się do zachodzących zmian, reguł i zasad które wyznaczają kierunek jego działania
- umiejętnie szuka sposobów radzenia sobie z zagrożeniami związanymi z poszukiwaniem własnej tożsamości oraz wzorców do naśladowania
- jest twórczy, kreatywny i zdolny sterować swoim kształceniem w szkole i poza nią
- potrafi nawiązać serdeczne kontakty, odnosi się z szacunkiem do innych, jest sympatyczny, tolerancyjny, empatyczny i ciekawy świata
- jest otwarty na inne kultury, posiada umiejętności porozumiewania się w języku obcym
- jest samodzielny, potrafi współdziałać w zespole, poszukuje nowych rozwiązań, wymienia się doświadczeniami z innymi, potrafi porządkować i rozwiązywać problemy
- potrafi współdziałać z innymi, jest wrażliwy na los potrzebujących, bierze na siebie odpowiedzialność za własne życie i życie społeczne.
VI. Podstawowy system wartości
- ŻYCIE – troska o zdrowie, godność,
- RODZINA – jako podstawowy, egzystencjonalny wymiar życia człowieka,
- PATRIOTYZM – Ojczyzna, wspólnota narodowa, tradycje, odwaga,
- MIŁOŚĆ – w kontekście odpowiedzialności za nią, jako postawa życiowa, przyjaźń,
- WIARA – jako element normujący sens życia,
- DOBRO – moralny wymiar życia, umiejętność odróżnienia dobra i zła,
- PRAWDA – uczciwość, odwaga cywilna, honor,
- TOLERANCJA – zgodna z zasadami humanizmu i różnic światopoglądowych,
- ODPOWIEDZIALNOŚĆ – za myśli, słowa i czyny, etyka,
- WOLNOŚĆ – lecz nie samowola, asertywność,
- ROZTROPNOŚĆ – mądrość życiowa, sprawiedliwość,
- KREATYWNOŚĆ – twórczość, spontaniczność, radość,
- PRACA – jako czynnik rozwoju cywilizacyjnego, pozyskiwania dóbr materialnych, zdyscyplinowanie, pracowitość,
- KULTURA OSOBISTA – takt, życzliwość, postawa dobroci,
- ROZWÓJ OSOBOWOŚCI – wiedza, umiejętności, odkrywanie piękna, ładu i harmonii w sobie i otoczeniu.
VII. Program określa działania w wydzielonych obszarach:
a) Działaniach wychowawczych – promujących zdrowie oraz wspomagających uczniów w rozwoju ukierunkowanym na osiągnięcie pełnej dojrzałości w sferze fizycznej, psychicznej, społecznej oraz aksjologicznej.
b) Działaniach edukacyjnych – mających na celu poszerzanie wiedzy z zakresu promocji zdrowia i zdrowego stylu życia, prowadzących do radzenia sobie ze stresem, opierania się naciskom otoczenia, oraz nabywania umiejętności rozwiązywania konfliktów.
c) Działaniach informacyjnych – na temat skutków zachowań ryzykownych z uwzględnieniem edukacji prawnej.
d) Działaniach profilaktycznych wspierających uczniów:
* w rozwoju i zdrowym stylu życia, podejmując działania ograniczające zachowania ryzykowne
* którzy ze względu na swoją sytuację materialną, rodzinną i środowiskową lub uwarunkowania biologiczne są w wyższym stopniu narażeni na rozwój zachowań ryzykownych
* u których rozpoznano wczesne objawy zażywania środków odurzających i psychoaktywnych.
VIII. Uczestnicy programu
Rodzice
Rodzice uczniów naszej szkoły i przedszkola znają i akceptują program oraz czynnie współpracują przy jego realizacji. W naszej szkole pamiętamy o tym, że uczniowie otrzymują dość zachęty, aby uczyć się śmiałości, w pełni aprobowani uczą się lubić samych siebie, często słyszą słowa uznania, uczą się stawiać sobie cele, wychowani są w poczuciu bezpieczeństwa, uczą się ufać sobie i innym, otaczani są rzetelnością i uczciwością, uczą się, czym jest prawda i sprawiedliwość. Dzieci, które mają trudności w nauce potrzebują naszego zrozumienia, wsparcia.
Wychowawcy
Prowadzą w różnych formach szkolenia, konsultacje dla rodziców, dążą w swojej pracy do integracji zespołu klasowego i przedszkolnego, sprawują opiekę wychowawczą nad uczniami szkoły i przedszkola, a w szczególności: tworzą warunki wspomagające ich rozwój i przygotowują do życia w rodzinie i w społeczeństwie, poznają warunki życia i nauki swoich wychowanków, uczą pozytywnego myślenia i stawiania na sukces poprzez rozwijanie poczucia własnej wartości, realizują w toku pracy wychowawczo-profilaktycznej treści i cele niniejszego programu oraz nadzorują pomoc psychologiczno-pedagogiczną w swojej klasie i oddziale.
Nauczyciele
Wszyscy nauczyciele realizują Program Wychowawczo-Profilaktyczny, a w szczególności nauczyciele wychowawcy uwzględniają go przy realizacji klasowych planów pracy. Nauczyciele mają obowiązek reagowania na przejawy niedostosowania społecznego u dzieci, wspierają swoją postawą i działaniami pedagogicznymi rozwój psychofizyczny uczniów, udzielają pomocy w przezwyciężaniu niepowodzeń szkolnych, w oparciu o rozpoznanie potrzeb, odpowiadają za życie, zdrowie i bezpieczeństwo dzieci podczas pobytu w szkole i poza jej terenem, np. na wycieczkach szkolnych, świadczą pomoc psychologiczno-pedagogiczną w bieżącej pracy z uczniem.
Uczniowie
Wszyscy uczniowie naszej szkoły i przedszkola są poddani oddziaływaniom tego programu.
Psycholog szkolny
Prowadzi badania i działania diagnostyczne uczniów w zakresie indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych uczniów w celu określenia mocnych stron, predyspozycji, zainteresowań i uzdolnień uczniów oraz przyczyny niepowodzeń edukacyjnych oraz trudności w funkcjonowaniu uczniów, w tym barier i ograniczeń utrudniających funkcjonowanie ucznia i jego uczestnictwo w życiu przedszkola i szkoły. Diagnozuje sytuację wychowawczą w przedszkolu i szkole w celu rozwiązania problemów wychowawczych. Udziela pomocy psychologiczno – pedagogicznej. Podejmuje działania z zakresu profilaktyki uzależnień i innych problemów dzieci i młodzieży. Minimalizuje skutki zaburzeń rozwojowych, zapobiega zanurzeniom zachowania oraz inicjuje różne formy pomocy. Inicjuje i prowadzi działania mediacyjne i interwencyjne w sytuacjach kryzysowych. Pomaga rodzicom i nauczycielom w rozwiązywaniu i rozwijaniu indywidualnych możliwości, predyspozycji i uzdolnień uczniów, rozpoznawaniu ich indywidualnych potrzeb oraz wspiera w procesie udzielania pomocy psychologiczno – pedagogicznej.
IX. Realizowane programy
- Program profilaktyki uzależnień „Profilaktyka narkomanii w szkole”
- Program profilaktyczno-edukacyjny „Zapobiegać HIV i AIDS”
- Narodowy Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
- Rządowy program „Bezpieczna +”
- Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w rodzinie 2014-2020
- Program zapobiegania przemocy ze strony dorosłych” Chrońmy dzieci”
- Program „Przeciwdziałanie agresji i przemocy w szkole”
- Projekt „Energia kompetencji” realizowany w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020
- „Dzieciństwo bez próchnicy” – oddziały przedszkolne
- Ogólnopolski program „Czyste powietrze wokół nas”- oddziały przedszkolne
- Program lokalny „Nie pal przy mnie, proszę”- kl. I-III szkoły podstawowej
- Ogólnopolski program „Bieg po zdrowie”- II edycja- kl. IV szkoły podstawowej
- Ogólnopolski program „Trzymaj formę”- XII edycja- kl. V-VI oraz kl. II-III gimnazjum
- Akademia Dojrzewania „Laktacyd”- oddziały gimnazjalne
X. Diagnoza zagrożeń
Szkoła Podstawowa im. Króla Władysława Jagiełły w Horodle każdego roku szkolnego przeprowadza diagnozę środowiska wychowawczego, analizuje potrzeby i zasoby. W celu zdiagnozowania sytuacji wychowawczej i profilaktycznej w szkole korzystamy z następujących źródeł informacji:
- rozmowy z rodzicami
- obserwacji wychowawców, nauczycieli, psychologa szkolnego, pielęgniarki szkolnej oraz pracowników obsługi na temat zachowań problemowych w klasie i na terenie szkoły.
XI. Zadania wychowawczo-profilaktyczne realizowane w roku 2017-2018
A. sfera fizycznego rozwoju ucznia – „edukacja zdrowotna”
| Działania wychowawcze | Działania edukacyjne skierowane do całej społeczności szkolnej | Formy działań profilaktycznych |
| 1.Wspomaganie uczniów w rozwoju ukierunkowane na osiągnięcie pełnej dojrzałości w sferze fizycznej – kształtowanie postaw sprzyjających zdrowiu.
|
1. Kształtowanie nawyku dbania o własne zdrowie, estetykę własną i otoczenia. Utrzymanie higieny ciała i dbałość o schludny wygląd.
2. Nabywanie umiejętności zdrowego stylu życia. Umiejętne zagospodarowanie czasu wolnego – zajęcia z wychowawcą.
3. Kształtowanie sprawności fizycznej i odporności. Rozwijanie nawyku uprawiania sportu i posiadanych predyspozycji do uprawiania dyscyplin sportowych.
|
– Działania informacyjne – dostarczanie wiarygodnych informacji na temat warunków zdrowego życia
– Długofalowe wspieranie ucznia w rozwoju – realizację zajęć z zakresu edukacji zdrowotnej – prowadzenie pogadanek na godzinach wychowawczych zgodnie z treściami uwzględnionymi w podstawie programowej – Organizacja wypoczynku w czasie wolnym, konkursów dotyczących zdrowego stylu życia – Lekcje wychowania fizycznego, biologii, przyrody, informatyki, wychowania przedszkolnego, edukacji wczesnoszkolnej, WOS, Techniki i Edukacji dla bezpieczeństwa |
| 2. Rozwijanie poczucia odpowiedzialności za zdrowie swoje i innych.
|
1. Kształtowanie umiejętności interpersonalnych; kształtowanie umiejętności kontrolowania emocji i radzenia sobie ze stresem. 2. Kształtowanie umiejętności podejmowania decyzji. 3. Zachowanie zasad bezpieczeństwa poruszania się na drogach i ulicach (bezpieczna droga do szkoły). |
– Wyposażenie w umiejętności skutecznego dbania o własne zdrowie
– Spotkania ze specjalistami – Gazetki ścienne i ulotki – Udział w kampanii społecznej „Odwaga ratuje życie” – Spotkania z higienistką szkolną i psychologiem – Działalność Szkolnego Koła Udzielania Pierwszej Pomocy – Lekcje z wychowawcą |
| 3. Ugruntowanie wiedzy z zakresu zdrowego odżywiania się, uświadamianie korzyści z aktywności fizycznej. Stosowanie profilaktyki.
|
1. Poszerzanie wiedzy na temat zdrowego stylu życia.
2. Kształtowanie prozdrowotnych wzorców konsumpcyjnych. 3. Dbanie o rozwój wiedzy 4. Nabywanie umiejętności opierania się naciskom otoczenia, nabywanie umiejętności bycia asertywnym – warsztaty edukacyjne. 5. Treningi umiejętności odmawiania papierosa, alkoholu, dopalaczy itd. 6. Prowadzenie edukacji antyuzależnieniowej. 7. Uświadomienie zagrożeń wynikających z przedwczesnej inicjacji. 8. Wdrażanie do dbałości o higienę osobistą. |
– Współpraca z instytucjami prowadzącymi profilaktykę w zakresie zdrowego odżywiania (otyłość, cukrzyca)
– Realizacja programu profilaktyki uzależnień – Przeciwdziałanie paleniu papierosów (w tym e- papierosa), np. obchody Światowego Dnia Rzucania Palenia w listopadzie – ulotki, plakaty); profilaktyka nowotworowa – Miesiąc walki z rakiem w październiku – Uzależnienia od alkoholu – propozycje spędzania wolnego czasu w ruchu, na sportowo bez alkoholu, organizacja konkursów – Uzależnienie od używek i dopalaczy – „Dopalaczom stop” – organizacja prelekcji dla rodziców, uwrażliwienie na sygnały, które mogą niepokoić – Godziny wychowawcze, filmy o uzależnieniach – Wskazanie miejsc, w których można uzyskać pomoc – Spotkania z pielęgniarką szkolną, psychologiem – Podejmowanie działań ograniczających zachowania konfliktowe, stresowe, presji grupy, realizacja zajęć „Wychowanie do życia – Propagowanie idei programu profilaktyczno-edukacyjnego „Zapobiegać HIV i AIDS” – Konsultacje ze specjalistami – Film edukacyjny – Realizacja „Narodowego programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych” – Realizacja programu: Akademia Dojrzewania „Laktacyd” |
B. sfera społecznego rozwoju ucznia – „kształtowanie postaw społecznych – relacje”
| Działania wychowawcze | Działania edukacyjne skierowane do całej społeczności szkolnej | Formy działań profilaktycznych |
| 1. Przygotowanie uczniów do aktywnego i świadomego uczestnictwa w życiu społecznym oraz podejmowania działań na rzecz środowiska szkolnego i lokalnego, w tym do podejmowania działań wolontariatu. |
1. Rozwijanie samorządności uczniów –nauka zasad demokracji.
2. Pełnienie różnych ról społecznych (klub, drużyna, wspólnota). 3. Rozwijanie umiejętności komunikacyjnych: wyrażanie własnych opinii, przekonań i poglądów. 4. Rozwijanie świadomości dotyczącej roli osób znaczących i autorytetów. |
– Zajęcia i warsztaty specjalistyczne (np. apele, zajęcia dla rówieśników, wystąpienia publiczne), wybory do Samorządu Uczniowskiego
– Opieka nad samorządem uczniowskim – Funkcjonowanie drużyny harcerskiej – Organizacja spotkań ze znaczącymi ludźmi |
| 2. Rozwijanie umiejętności współdziałania w grupie społecznej, pokojowego rozwiązania problemów, z zachowaniem zasad komunikowania się. |
1. Przestrzeganie zasad zdrowego współzawodnictwa.
|
– Spotkania z Policjantem – skutki prawne związane z występowaniem różnych form agresji, w tym cyberprzemocy
– Zajęcia warsztatowe z psychologiem szkolnym, nauczycielami wychowania fizycznego, zajęcia – Organizowanie wycieczek szkolnych oraz imprez integrujących środowisko szkolne – Prezentacja spotu „Stop cyberprzemocy” |
| 3. Rozwijanie wrażliwości i poczucia odpowiedzialności za relacje międzyludzkie.
|
1. Realizacja zajęć dydaktycznych z wychowawcą uczących zasad współżycia w grupie. 2. Podejmowanie działań na rzecz innych uczniów, organizacji, podejmowanie działań w ramach wolontariatu. 3. Organizowanie w ramach zespołów klasowych i pozaklasowych pomocy koleżeńskiej uczniom mającym problemy z opanowaniem materiału. 4. Organizacja zajęć dydaktyczno-wyrównawczych i specjalistycznych. |
– Prowadzenie zajęć z zakresu prawa – poznanie praw i obowiązków wynikających z roli ucznia, członka społeczności szkolnej, rodziny i kraju
– Prowadzenie szkolnego koła wolontariatu
– Zajęcia warsztatowe z psychologiem – rozwijanie empatii
|
C. sfera rozwoju psychicznego – „wartości, normy, wzory zachowań – kultura”
| Działania wychowawcze | Działania edukacyjne skierowane do całej społeczności szkolnej | Formy działań profilaktycznych |
| 1. Budowanie systemu wartości – Integracja działań wychowawczych i profilaktycznych szkoły i rodziców. |
1. Realizacja zajęć edukacyjnych –kształtowanie gotowości do uczestnictwa w kulturze, poszanowania innych kultur i tradycji.
2. Prowadzenie rozmów z uczniami
3. Pomoc uczniom przeżywającym kryzys. |
– Zajęcia realizowane podczas zajęć na lekcjach języka polskiego, WOS, przyrody, geografii, informatyki, wychowania do życia w rodzinie, wychowania przedszkolnego, edukacji wczesnoszkolnej, godziny wychowawcze
– Spotkania z autorytetami – dostarczenie wzorców osobowych – Zapoznanie uczniów ze stosowanymi przez sekty technikami zniewalania człowieka i ich zasięgiem – Realizacja zajęć na zajęciach z wychowawcą – Zajęcia z psychologiem szkolnym, pracownikiem Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej – Programy edukacyjne – telewizyjne, spektakle teatralne – Filmy edukacyjne i materiały – Gazetki edukacyjne – Organizowanie indywidualnych kontaktów – Realizacja zajęć na lekcjach religii
– Prezentacja materiałów kampanii społecznej „Mama, tata, tablet” |
| 2. Kształtowanie prawidłowego stosunku do wartości i norm oraz kultury zachowania. | 1. Realizacja zajęć edukacyjnych na lekcjach z wychowawcą – kształtowanie umiejętności odróżniania dobra od zła.
2. Realizacja Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego 2014-2020 „Energia kompetencji” 3. Nauka dobrych manier. 4. Kształtowanie wrażliwości estetycznej poprzez kontakt z dziełami literackimi, 5. Rozwijanie zainteresowań i pasji uczniów – popularyzacja alternatywnych form spędzania wolnego czasu. 6. Rozwijanie szacunku dla kultury, historii narodu i dorobku narodowego. 7. Popularyzowanie wiedzy i rozwijanie świadomości na temat zasad humanitaryzmu. 8. Czym jest dyskryminacja – przeciwdziałanie objawom dyskryminacji – dostosowanie warunków nauki, opieki i wychowania do potencjalnych obszarów dyskryminacji. 9. Stworzenie warunków wyrównywania różnic językowych, kulturowych dla dzieci i młodzieży powracających do Polski z innych krajów. |
– Organizowanie wyjść na spotkania ze sztuką np. do teatru, filharmonii, muzeów, wystaw artystycznych
– Realizacja zajęć na lekcjach języka polskiego, lekcjach z wychowawcą – kształtowanie postaw społecznie akceptowanych – Organizacja wycieczek – umożliwienie kontaktu z wytworami sztuki oraz miejscami pamięci narodowej – Organizacja dyskotek i zabaw szkolnych – Prowadzenie kół zainteresowań dla dzieci – Organizowanie spotkań z pasjonatami – Tworzenie okazji do publicznego wypowiadania się oraz nauka słuchania innych i szanowania poglądów – oglądanie debat parlamentarnych, prowadzenie debat na zajęciach organizowanych przez nauczycieli np. języku polskim, WOS-ie, Wychowaniu do życia w rodzinie – Organizacja konkursów, przedstawień uczniowskich – Oglądanie spektakli teatralnych na temat „zasad, wartości i norm społecznych” – Dokonanie diagnozy przyczyn i objawów dyskryminacji – Realizacja cyklu lekcji wychowawczych – Spotkania z przedstawicielami instytucji współpracujących ze szkołą – Dostosowanie infrastruktury szkoły do nauki przez dzieci i młodzież niepełnosprawną – Udział w akcjach charytatywnych – Gazetka informacyjna propagująca postawy patriotyczne |
D. profilaktyka zachowań ryzykownych – bezpieczeństwo
| Działania wychowawcze | Działania edukacyjne skierowane do całej społeczności szkolnej | Formy działań profilaktycznych |
| 1. Poznawanie zasad bezpieczeństwa w różnych sytuacjach życiowych, kształtowanie właściwego zachowania się w sytuacji zagrożenia życia i zdrowia oraz w sytuacjach nadzwyczajnych w tym poprzez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki. |
1. Poznanie praw i obowiązków ucznia – budowanie atmosfery otwartości i przyzwolenia na dyskusję. 2. Rozwijanie umiejętności prowadzenia rozmowy w sytuacji konfliktu – poznanie podstaw negocjacji i mediacji. 3. Dostarczenie wiedzy na temat osób i instytucji świadczących pomoc w trudnych sytuacjach. 4. Dostarczenie wiedzy z zakresu prawa na temat postępowania w sprawach nieletnich. 5. Przeciwdziałanie ryzykownym zachowaniom seksualnym. 6. Propagowanie wiedzy na temat środków uzależniających oraz prawnych i moralnych skutków posiadania, zażywania i rozprowadzania środków psychoaktywnych. |
– Realizacja zajęć wychowawczo-dydaktycznych na zajęciach z wychowania fizycznego (znajomość zasad bezpieczeństwa podczas korzystania ze sprzętu sportowego, podczas pobytu nad wodą, w górach).
– Realizacja zajęć na lekcjach WOS – poznanie instytucji, do których należy się zwrócić w przypadku występowania przemocy fizycznej lub psychicznej.
– Organizacja spotkań z Policjantem. – Konsultacje z psychologiem. – Realizacja zajęć Edukacji dla bezpieczeństwa – poznanie zasad ostrzegania ludności – Realizacja zajęć na zajęciach z wychowawcą. – Programy edukacyjne- telewizyjne, spektakle teatralne. – Filmy edukacyjne i materiały. – Gazetki edukacyjne, |
| 2. Kształtowanie umiejętności korzystania z technologii informacyjno-komunikacyjnej.
|
1. Uświadamianie negatywnego wpływu pracy przy komputerze na zdrowie i kontakty społeczne oraz niebezpieczeństwa wynikające z anonimowych kontaktów. 2. Bezpieczne organizowanie zajęć ruchowych (wychowania fizycznego) 3. Bezpieczne korzystanie ze środków komunikacji publicznej – przeciwdziałanie i zapobieganie sytuacjom problemowym. 4. Rozwijanie świadomości dotyczącej prawa do prywatności, w tym do ochrony danych osobowych oraz ograniczonego zaufania do osób poznanych w sieci. 5. Nauka obrony przed naciskiem otoczenia (w tym na reklamę). 6. Organizowanie spotkań dla rodziców – uświadamianie zagrożeń płynących z Internetu. |
– Realizacja rządowego programu „Bezpieczna +”
– Realizacja zajęć na lekcjach informatyki, języka polskiego. – Rozmowy, pogadanki, zajęcia warsztatowe na temat uzależnienia od Internetu, smartfonów – Zajęcia w ramach wychowania przedszkolnego, edukacji wczesnoszkolnej – Zajęcia z wychowawcą, na lekcjach informatyki, WOS – tematyka lekcji na temat zamieszczania i rozpowszechniania informacji w sieci – Prowadzenie zajęć profilaktycznych – Co to jest stalking?
Prowadzenie zajęć edukacyjnych dla rodziców „Bezpieczny Internet – kontrola rodzicielska”. |
XII. Harmonogram – sposób realizacji zadań (realizacja treści programowych)
Organizacja zajęć wychowawczo-profilaktycznych dla uczniów
| Zadania wychowawczo-profilaktyczne | Sposób realizacji | Dokumentacja/odpowiedzialni za realizację zadań |
| I. Zdrowie – edukacja zdrowotna
1. Zapoznanie
|
1. Organizacja zajęć lekcyjnych i pozalekcyjnych w organizacjach działających w szkole. 2. Uczestnictwo w konkursach profilaktycznych. 3. Realizacja programów „Bieg po zdrowie”, „ Czyste powietrze wokół nas”, „Trzymaj formę”. 4. Rozmowy indywidualne. 5. Projekcja filmów i prezentacji multimedialnych. 6. Redagowanie gazetek tematycznych. 10. Badania przesiewowe i profilaktyczne badania lekarskie. 12. Ćwiczenia śródlekcyjne w formie zabaw ruchowych. 13. Dobór mebli szkolnych do potrzeb uczniów. 14. Kontrola ciężaru plecaków 15. Kontrola prawidłowości natężenia światła w klasach i na korytarzach. 16. Pogadanki o wpływie hałasu na zdrowie i psychikę. 17. Pozytywne formy wypoczynku dostępne w szkole i w miejscowości – tenis stołowy – drużyna piłkarska – SKS. 18. Organizowanie wycieczek krajoznawczych, rekreacyjnych, rajdów turystycznych. |
Nauczyciele prowadzący koła zainteresowań/Dzienniki zajęć kół zainteresowań
– wychowawcy klas/dzienniki zajęć lekcyjnych – nauczyciele koordynatorzy projektów, scenariusze projektów , dokumentacja psychologa
Pielęgniarka szkolna Nauczyciele/Dziennik lekcyjny, dzienniki specjalistów. Wychowawcy klas/Dzienniki zajęć lekcyjnych PSSE w Hrubieszowie
Lekcje wychowawcze/ dzienniki zajęć specjalistów.
Nauczyciele wychowania fizycznego/dzienniki zajęć dodatkowych
Plan wycieczek, karty wycieczek |
| 2. Zapoznanie z zasadami zdrowego, racjonalnego odżywiania się, higieny osobistej i aktywności fizycznej, kształtowanie postawy odpowiedzialności za własne zdrowie.
3. Profilaktyka zagrożeń. |
1. Instruktaże dotyczące prawidłowego odżywiania się i prawidłowej higieny.
2. Pogadanki w gabinecie pielęgniarki i na spotkaniach z rodzicami. 3. Spotkania z dietetykiem. 4. Program profilaktyki próchnicy. 5. Gazetki na korytarzach szkolnych i w klasach na temat zasad zdrowego stylu życia. Realizacja programów: Akademia Dojrzewania „ Laktacyd”, „ Biegnij po zdrowie” 6. Konkursy plastyczne. 7. Okresowe kontrole czystości 8. Kształtowanie nawyku mycia rąk przed posiłkami i po pobycie w toalecie. 9. Realizacja programu promującego zdrowy i bezpieczny styl życia „Trzymaj formę” 10. Realizacja działań promujących zdrowie. 11. Akcje propagujące spożywanie zdrowej żywności, owoców, warzyw i soków. 12. Rozeznanie, czy uczniowie zjadają drugie śniadanie. 13. Akcja „Mleko w szkole”, „Warzywa i owoce w szkole”. 14. Posiłki dla uczniów z rodzin najuboższych. 15. Rozmowy, pogadanki na temat kulturalnego spożywania posiłków. 16. Zapewnie zdrowego asortymentu w sklepiku szkolnym 1. Środki i substancje psychoaktywne – wyposażenie uczniów, rodziców i nauczycieli w wiedzę o uzależnieniach i możliwościach szukania pomocy (narkomania, dopalacze, alkohol, nikotyna). 2. Organizacja konkursu na temat używek dla uczniów klas IV-VI szkoły podstawowej i II-III gimnazjum 3. Organizacja konkursów na temat narkomanii, dopalaczy, HIV dla uczniów klas VI-VIII szkoły podstawowej i II-III gimnazjum 4. Gazetki ścienne tematyczne. 5. Bieżące informowanie rodziców o widocznej zmianie w zachowaniu dziecka, o podejrzeniach. |
Dietetyk, pielęgniarka szkolna – organizacja spotkań, pogadanek.
Lekarz stomatolog/pielęgniarka szkolna.
Koordynatorzy projektów Nauczyciele organizatorzy konkursów/ scenariusze imprez i konkursów. Pielęgniarka szkolna. Wychowawcy, nauczyciele
Przeszkoleni nauczyciele, wg odrębnego planu na zajęciach w każdej klasie.
Zajęcia z wychowawcą klas,
dokumentacja intendenta.
Prowadzący sklepik szkolny
Dzienniki zajęć nauczycieli Dziennik zajęć psychologa.
Nauczyciele organizatorzy konkursów/ scenariusze imprez i konkursów.
|
| II. Kształtowanie postaw społecznych – relacje
1. Zapoznanie |
1. Zapoznanie uczniów z Prawami dziecka i ucznia.
2. Uświadamianie uczniom do kogo należy zwrócić się po pomoc w razie potrzeby. 3. Prowadzenie pogadanek na temat tolerancji i szacunku dla drugiego człowieka. 4. Propagowanie informacji dotyczących zasad dobrego wychowania. 5. Egzekwowanie zasad wynikających ze Statutu Szkoły i WSO– uczniowie znają swoje prawa i obowiązki. 6. Konsekwentna ocena zachowań uczniów, odwoływanie się do regulaminu w sytuacjach wymagających interwencji. |
Nauczyciele klas/Kodeks praw i obowiązków ucznia.
Wychowawcy/Zasady dobrego wychowania – gazetka szkolna.
Wychowawcy/System oceniania, arkusze ocen ucznia. |
| 2. Kształtowanie umiejętności komunikacyjnych, przestrzegania obowiązujących reguł, dbałość o język i kulturę wypowiadania się, dobry klimat w szkole.
|
1. Uczniowie znają i stosują formy dobrego zachowania.
2. Organizowanie imprez kulturalnych z zachowaniem obowiązujących reguł. 3. Organizowanie konkursów „Mistrz życzliwości, mistrz kultury bycia” – indywidualna praca z uczniem wybitnie uzdolnionym. 4. Uczenie właściwych zachowań wobec osób agresywnych i obcych (negocjacja, żart, rozładowanie napięcia), treningi interpersonalne. |
Wychowawcy/scenariusze imprez kulturalnych.
Wychowawcy klas/opiekunowie samorządu uczniowskiego Nauczyciele organizatorzy konkursów/ scenariusze imprez i konkursów. Dokumentacja wychowawcy grupy/klasy/Dziennik psychologa. |
| 3. Profilaktyka zagrożeń.
|
1. Uczestnictwo w zajęciach mających na celu wyeliminowanie niepożądanych zachowań takich jak:
– agresja, przemoc psychiczna, zachowania dyskryminacyjne, cyberprzemoc. 2. Systematyczna edukacja uczniów w zakresie radzenia sobie z własnymi trudnymi uczuciami oraz w zakresie ochrony przed agresją. 3. Respektowanie zbioru zasad przez uczniów obowiązujących w szkole – pogadanki, dyskusje na lekcjach z wychowawcą. 4. Realizacja programu „Przeciwdziałanie agresji i przemocy w szkole”. 5. Stała współpraca pracowników szkoły w zakresie zaobserwowanych negatywnych zachowań uczniów – reagowanie na wszystkie niepożądane zachowania. 6. Organizacja spotkań z Policjantami – odpowiedzialność prawna nieletnich. 7. Kształtowanie pożądanych społecznie postaw wobec zagrożeń cywilizacyjnych: – propagowanie informacji o zagrożeniach cywilizacyjnych (terroryzm, choroby, głód) – jak sobie radzić, gdzie szukać pomocy? przy współpracy Straży Granicznej |
Psycholog/wychowawcy klas, dzienniki specjalistów.
Koordynator projektu
Wychowawcy/nauczyciele
Pracownik SG |
| III. Bezpieczeństwo – profilaktyka zachowań ryzykownych
1. Zapoznanie |
1. Poznanie procedur bezpieczeństwa w szkole i poza nią i zasadami BHP na lekcjach.
2. Organizowanie pogadanek, zajęć warsztatowych, dotyczących bezpieczeństwa. 3. Szkolenie „Pierwsza pomoc przedmedyczna” 4. Zapoznanie uczniów z telefonami alarmowymi, z zasadami pierwszej pomocy. 5. Samodzielne korzystanie z biblioteki szkolnej – uczniowie poznają zasoby i zachęcani są do czytelnictwa. 6. Samodzielne korzystanie ze stołówki szkolnej przez uczniów. |
Dokumentacja wychowawcy grupy/klasy. Alarmy próbne przeciwpożarowe.
Szkolne Koło Udzielania Pierwszej Pomocy
Dziennik bibliotekarza.
Pracownicy stołówki szkolnej |
| 2. Kształtowanie umiejętności porządkowani i wykorzystywania informacji z różnych źródeł, korzystanie z technologii informacyjno-komunikacyjnej, kształtowanie świadomości negatywnego wpływu pracy przy komputerze na zdrowie i kontakty społeczne. |
1. Nauczanie informatyki od klasy I – uświadamianie o zagrożeniach w sieci.
2. Korzystanie z różnych źródeł informacji – wykorzystanie projektów. 3. Prelekcje i pogadanki dla rodziców uczniów klas I – III. 4. Udział uczniów w różnych konkursach dotyczących profilaktyki uzależnienia od Internetu. 5. Indywidualna praca z uczniem wybitnie uzdolnionym.
|
Wychowawcy, nauczyciele wszystkich przedmiotów
Nauczyciele organizatorzy konkursów/ scenariusze imprez i konkursów Nauczyciele realizujący projekt „Energia kompetencji” |
| 3. Profilaktyka zagrożeń.
|
1. Kształtowanie pożądanych społecznie postaw wobec zagrożeń cywilizacyjnych:
– omawianie zagrożeń związanych z cyberprzemocą, uświadamianie potrzeby ochrony danych osobowych – spotkania z przedstawicielami Policji (analiza konsekwencji zachowań przemocy w sieci, możliwość szukania pomocy) – co to jest stalking – jak sobie z nim radzić? 2. Współpraca z instytucjami udzielającymi pomocy i wsparcia – diagnozowanie środowiska. 3. Ochrona ofiar przemocy: rozmowy z uczniem, konsultacje z rodzicami, procedury „Niebieskie Karty” – realizacja programu „Chronimy dzieci” – fundacja „Dzieci Niczyje” – gazetki tematyczne – realizacja Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie |
Psycholog, wychowawcy, lekcje informatyki, dzienniki zajęć.
Przedstawiciele Policji /materiały informacyjne.
Wychowawcy/psycholog szkolny
|
| IV. Wartości, normy, wzory zachowań – kultura
1. Kształtowanie poszanowania dla tradycji i kultury własnego narodu, a także poszanowanie innych kultur. 2. Kształtowanie postaw wyrażających szacunek dla ludzi niezależnie od statusu materialnego, religii, wieku, wyglądu, poziomu rozwoju intelektualnego |
1. Kultywowanie tradycji i obyczajów regionu, w którym funkcjonuje szkoła.
2. Uczniowie dokonują analizy postaw, wartości, norm społecznych, przekonań i czynników, które na nie wpływają. 3. Uczniowie mają szacunek do kultury i dorobku narodowego – biorą udział w uroczystościach o charakterze szkolnym i państwowym – uczestniczą w wycieczkach i lekcjach muzealnych – składają hołd pamięci poległym – rozwijają umiejętności właściwego zachowania się z uwzględnieniem sytuacji 4. Rok dla Niepodległej – godziny wychowawcze, zajęcia z języka polskiego i historii 5. Uczniowie rozwijają świadomość na temat zasad humanitaryzmu. |
Dokumentacja szkolna.
Kalendarz imprez i uroczystości Przygotowanie uczniów do praktycznego wykorzystania wiedzy.
Gazetki, uroczystości o charakterze patriotycznym wg kalendarza imprez |
| 3. Profilaktyka zagrożeń.
|
1. Przeciwdziałanie objawom dyskryminacji – dostosowanie warunków nauki, opieki i wychowania do potencjalnych obszarów dyskryminacji poprzez organizację pogadanek.
2. Przedstawienia, filmy edukacyjne. 3. Realizacja Rządowego Programu „Bezpieczna i przyjazna szkoła” |
Uczestnictwo uczniów w działaniach/dziennik zajęć psychologa, wychowawcy. |
Organizacja działań dla rodziców
| Zadania | Formy realizacji |
| Informowanie rodziców o podejmowanych przez szkołę działaniach wychowawczo – profilaktycznych. | – Zapoznanie rodziców z programem wychowawczo-profilaktycznym.
– Przekazywanie na bieżąco informacji o realizowanych programach wychowawczo-profilaktycznych za pomocą strony internetowej szkoły, gazetek ściennych w szkole. |
| Informowanie rodziców o funkcjonowaniu dziecka w szkole.
|
– Przekazywanie na bieżąco informacji o sukcesach, trudnościach i problemach uczniów podczas rozmów indywidualnych, zebrań klasowych, spotkań zespołów nauczycielskich.
– Rozmowy indywidualne z psychologiem szkolnym, dyrektorem szkoły. – Informacje na temat niskiej frekwencji – pisemne. – Współpraca z radą rodziców w zakresie pomocy materialnej dla uczniów potrzebujących wsparcia, dożywiania, dofinasowania wycieczek. |
| Przekazywanie wiedzy na temat problemów wychowania i profilaktyki
|
– Organizacja spotkań, warsztatów dla rodziców ze specjalistami nt. uzależnienia od dopalaczy, Internetu.
– Organizacja prelekcji np. na temat „Bezpieczny Internet”; „Jak sprawować kontrolę rodzicielską”; „Co to są dopalacze”; konsekwencje prawne zachowań agresywnych, sprzedaży i posiadania używek. – Warsztaty: zaspokojenie potrzeb psychicznych dziecka (miłość, akceptacja, szacunek, troska) jako podstawa wychowania. – Gazetki i biuletyny dla rodziców – upowszechnianie materiałów edukacyjnych. – Doskonalenie umiejętności rodziców w zakresie radzenia sobie z trudnymi sytuacjami. – Organizowanie spotkań z rodzicami – dostarczenie informacji jak powinni zachować się w sytuacjach wymagających interwencji. – Indywidualne konsultacje z wychowawcą i psychologiem. |
Organizacja działań dla nauczycieli
| Zadania | Formy realizacji |
| Organizacja doskonalenia zawodowego – kursy, warsztaty, szkolenia. | – Dostarczanie nauczycielom informacji o dostępnych formach doskonalenia poza szkołą na temat np. dostosowania warunków wychowawczych do potencjalnych obszarów dyskryminacji. |
| Organizacja wewnątrzszkolnego doskonalenia.
Doskonalenie kompetencji nauczycieli
|
– Organizacja szkoleniowych rad pedagogicznych zgodnie z potrzebami nauczycieli.
– Uzyskanie wiedzy na temat norm rozwojowych
|
| Propagowanie literatury na temat profilaktyki w szkole. |
– Udostępnianie materiałów szkoleniowych.
– Gromadzenie literatury na temat szkolnej profilaktyki. |
XIII. Ewaluacja programu
Przebieg pracy wychowawczo-profilaktycznej i jej efekty poddawane są systematycznej obserwacji i ocenie. Informacje zwrotne pochodzące od uczniów, rodziców i nauczycieli służą doskonaleniu pracy i wyciąganiu wniosków na przyszłość. Najlepszych efektów można spodziewać się, gdy ewaluacji dokonuje się na podstawie obserwacji procesu wychowania.
Ewaluacja programu nastąpi po analizie wniosków przedstawionych na koniec roku szkolnego.
Program wychowawczo-profilaktyczny jest zgodny podstawą programową kształcenia ogólnego i wychowania przedszkolnego oraz z kierunkami polityki oświatowej państwa na rok szkolny 2017/2018.
Program, po zasięgnięciu opinii Samorządu Uczniowskiego, został uchwalony i dopuszczony do realizacji przez:
- Radę Rodziców w dniu 26 września 2017roku
- Radę Pedagogiczną w dniu 29 września 2017 roku